Các công ty BĐS "than" chật vật tiếp cận vốn ngân hàng
Lãi suất cao, khó tiếp cận dòng vốn từ ngân hàng là hai chủ đề nóng cho vấn đề thế chấp. Làm thế nào để khơi thông dòng vốn tín dụng cho thị trường BĐS, nhất là trong bối cảnh gam màu trầm lắng đang chiếm ưu thế?
Doanh nghiệp chật vật tiếp cận tín dụng
Trong một bài giảng mới đây, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh TP.HCM, chỉ rõ: “Có thể nói, cùng với các kênh dẫn vốn khác, vốn tín dụng ngân hàng có vai trò quan trọng trong việc sự phát triển của thị trường bất động sản trong những năm qua”.
Ông Lênh dẫn số liệu năm 2022, dư nợ cho vay thế chấp chiếm khoảng 28% tổng dư nợ tín dụng tại TP.HCM với tốc độ tăng trưởng tín dụng khoảng 16% - cao hơn mức tăng trưởng chung của TP là 13,8%. Trong đó, cho vay tiêu dùng, cho vay mục đích tự sử dụng, cho vay cá nhân mua nhà… chiếm khoảng 70%. “Theo đánh giá chung, ngành ngân hàng vẫn đóng vai trò quan trọng đối với thị trường bất động sản”, ông Lênh nói.
Theo ông Lênh, tín dụng bất động sản là vốn trung và dài hạn, trong khi bản chất của hoạt động ngân hàng thương mại là ngắn hạn để đáp ứng vốn lưu động của doanh nghiệp và nền kinh tế. Vì vậy, với cơ cấu tín dụng như trên, ông Lênh cho biết ngành ngân hàng đã có những nỗ lực, trong bối cảnh các kênh dẫn vốn khác đang gặp khó khăn.
Tuy nhiên, trên thực tế, một số DN BĐS cho biết rất khó tiếp cận vốn ngân hàng. Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Lê Thành thẳng thắn chia sẻ, công ty ông khó tiếp cận vốn ngân hàng để xây dựng NƠXH, trong khi ông là người được nhà nước khuyến khích đầu tư.
Theo ông Nghĩa, trước đây ngân hàng chỉ hỗ trợ lãi suất và tiền cho người vay mua nhà ở xã hội. Chưa kể nếu vay được ngân hàng DN sẽ phải chịu lãi suất cao lên đến 14%/năm.
Nằm trong số những người theo sát thị trường, lo lắng về vấn đề vốn cho doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho biết các doanh nghiệp bất động sản đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng. Cuối năm 2022, room tín dụng dù được nới nhưng trong thời gian ngắn, khả năng hấp thụ dòng vốn này ra thị trường rất chậm.
Theo ông Châu, điểm nhức nhối của DN BĐS không phải lãi suất cao mà là nỗi lo không tiếp cận được vốn ngân hàng.
“Ngân hàng xác định tới đây mức cho vay sẽ còn thấp hơn nữa. Từ ngày 1/10/2022, theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN quy định về giới hạn, tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay trung dài hạn của ngân hàng sẽ được điều chỉnh từ 37% xuống 34%. Cho đến ngày 1 tháng 10 năm 2023, nó sẽ tiếp tục giảm xuống 30%. Nếu tỷ lệ này giảm xuống 30% kể từ ngày 1/10/2023, đồng nghĩa với việc các ngân hàng thương mại dùng 100 đồng chỉ được dùng 30 đồng cho bất động sản. Vì vậy, các nguồn lực cho vay đang trở nên khan hiếm khi các doanh nghiệp đang cạn kiệt”, ông Châu nói.
Cần sớm giải bài toán vốn cho kinh doanh BĐS
Theo Chủ tịch HoREA, NHNN cũng đã có nhiều thông tư tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trong đó, các quy định liên quan đến miễn, giảm lãi vay, cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ đối với cá nhân, doanh nghiệp cũng như miễn, giảm lãi, phí đối với khách hàng vay vốn. Việc cơ cấu thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ là vô cùng quan trọng.
Đưa ra kiến nghị về giải pháp tín dụng cho doanh nghiệp, ông Châu cho biết, Hiệp hội sẽ kiến nghị Ngân hàng Nhà nước soạn thảo thông tư riêng cho phép cơ cấu lại nợ chứ không chuyển nhóm nợ. Bởi dòng tiền cực kỳ quan trọng đối với doanh nghiệp bất động sản. “Khi tiền mang lại lợi ích cho các bên, nó đến từ các công ty đầu tư vào các dự án bất động sản. Khi có tiền, dự án triển khai, người mua có sản phẩm để mua thì dòng tiền đó mới quay trở lại với doanh nghiệp”, ông Châu nói thêm.
TS Vũ Tiến Lộc, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cũng đề nghị, cần hệ thống hóa lại luật pháp, chính sách để trên cơ sở đó chỉ đạo tái cơ cấu nguồn vốn. cấu trúc của thị trường bất động sản và nguồn vốn mở cửa cho thị trường này. Ngoài ra, cần đa dạng hóa nguồn vốn từ trái phiếu, cổ phiếu, quỹ đầu tư… thay vì nguồn vốn tín dụng ngân hàng.
Tuy nhiên, ông Lộc cho rằng trong giai đoạn chuyển đổi này, vai trò của nguồn vốn tín dụng rất quan trọng. Nghị quyết 01 của Chính phủ quy định rõ chính sách tài khóa và tiền tệ cần kiên quyết, linh hoạt, bảo đảm ứng phó với áp lực lạm phát gia tăng. Các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp giãn, hoãn, giảm... phải được tiếp tục.
“Vốn ngân hàng nên tập trung vào những lĩnh vực tiềm năng để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Điều quan trọng là sự minh bạch của thị trường BĐS và chính sự minh bạch của thị trường này sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư đổ về thị trường này”, ông Lộc nói thêm.
Ở góc độ ngân hàng, ông Nguyễn Đức Lệnh khẳng định sẽ có giải pháp khơi thông dòng vốn vào bất động sản. Tuy nhiên, ông Lệnh thẳng thắn chia sẻ, các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp phải chấp hành kỷ luật, trong đó có doanh nghiệp bất động sản thông qua việc triển khai các dự án có hiệu quả; dự án nhà ở xã hội, dự án xây dựng nhà ở cho thuê…