Phải đảm bảo sự công bằng, minh bạch và tuân thủ đúng quy định pháp luật khi tiến hành bồi thường và thu hồi đất

Đề xuất sửa đổi Luật Đất đai nhằm đảm bảo tính dân chủ, khách quan, công bằng, công khai và minh bạch trong việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Đang diễn ra Phiên họp thứ 23 của Quốc hội vào chiều ngày 11-5 tại Nhà Quốc hội, với sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Trong phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đang cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã trình bày tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và cho biết đã nhận được hơn 12 triệu ý kiến góp ý đối với dự thảo Luật. Nội dung thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 75) là một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến của nhân dân. 

Dựa trên ý kiến góp ý, dự thảo Luật đã được sửa đổi toàn bộ nội dung của Điều này, quy định rõ các trường hợp thật cần thiết thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, bao gồm việc thực hiện các công trình công cộng như giao thông, thủy lợi, năng lượng, bưu chính viễn thông, công nghệ thông tin và các dự án xã hội hóa như y tế, giáo dục, văn hóa, thể dục thể thao và môi trường.

Để xây dựng các công trình sự nghiệp như trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội; cơ sở văn hoá, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh; cơ sở y tế, dịch vụ xã hội, cơ sở giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, ngoại giao... và để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, các dự án như nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản, dự án lấn biển... và các dự án khác do nhà nước thu hồi để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất hoặc giao đất cho nhà đầu tư trúng thầu dự án có sử dụng đất.

Có đề xuất rằng cần có cơ chế và chính sách đồng bộ để bảo vệ quyền lợi của những người sở hữu đất bị thu hồi trong việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định của Điều 86. Dự thảo Luật đã được điều chỉnh để đảm bảo việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải tuân thủ các nguyên tắc dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định của pháp luật. 

Những người sở hữu đất bị thu hồi sẽ được bồi thường thiệt hại về đất, tài sản liên quan đến đất, chi phí đầu tư vào đất và thiệt hại do ngừng sản xuất hoặc kinh doanh. Họ cũng sẽ được hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm, hỗ trợ ổn định cuộc sống và sản xuất, cũng như tái định cư nếu cần thiết. 

Giá đất bồi thường sẽ được xác định dựa trên giá thực tế của loại đất bị thu hồi tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Việc phê duyệt phương án và bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi quyết định thu hồi đất được đưa ra.